دانشنامه بست‌ماس

گلسنگ چیست؟ | تعریف، مشخصات، فواید و انواع گلسنگ

گلسنگ چست؟ - lichen - بست ماس

کدام جاندار است که نه گیاه است و نه حیوان اما ما را از پاکی هوایی که در ان تنفس می‌کنیم آگا می‌کند؟! بله، گلسنگ.

وقتی به جنگل نگاه می‌کنید شاید در نگاه اول عناصری را ببینید که از نظر بصری جذاب هستند و موجودات کوچی همچون گلسنگ از نظرات پنهان بمانند. گلسنگ‌ها در سراسر جهان وجود دارند اما به دلیل جثه کوچکشان معمولا از آن‌ها چشم‌پوشی می‌شود. برخلاف ظاهر مینیاتوری این موجودات، بسیاری از عملکردهای بیولوژیکی مهم تحت تاثیر آن‌ها انجام می‌شود و نقش مهمی در حفظ سلامت مردم و طبیعت ایفا می‌کند. 

گلسنگ‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت مردم و طبیعت دارد. گلسنگ‌ها در مورد سلامت مناطق طبیعی چیزهای زیادی به ما می‌گوید از جمله اینکه آیا هوایی که تنفس می‌کنیم تمیز است یا نه؟ با بست ماس همراه باشید تا با این موجودات دوست داشتنی بیشتر آشنا شوید.

محتوای جدول

گلسنگ چیست؟ Lichen - بست ماس

گلسنگ چیست؟

به بیان ساده گلسنگ، موجودی زنده و برخلاف تصور نه قارچ است و نه گیاه بلکه ترکیبی از نوعی قارچ و جلبک است. در زبان انگلیسی به گلسنگ "Lichen" گفته می‌شود. گلسنگ‌ها موجودات کوچکی هستند که معمولا در سراسر جنگل‌های آمریکای شمالی یافت می‌شوند. نه گیاه هستند و نه حیوان و به عبارتی بر روی زمین شبیه هیچ موجود دیگری نیستند.

بیشتر مردم ممکن است گلسنگ را با خزه اشتباه بگیرند اما در واقع چنین نیست. یک همزیستی مسالمت آمیز بین قارچ و جلبک است. به این صورت که قارچ ساختاری برای زندگی جلبک فراهم می‌کند در حالیکه جلبک غذای قارچ را فراهم می‌کند.

»»» خزه چیست؟ «««

مشخصات و ویژگی‌های گلسنگ

گلسنگ‌ها از نظر اندازه از یک پنی شروع می‌شوند تا رشته‌هایی که می‌توانند چندین فوت طول داشته باشند.

گلسنگ‌ها در رنگ‌های مختلفی از جمله نارنجی روشن، زرد، خاکستری و سبز و حتی سیاه هستند. گونه‌های بی‌شماری از این موجودات وجود دارد که تنها در ۳۶۰۰ گونه از آن در آمریکای شمالی وجود دارد.

گونه‌های مختلف گلسنگ نقش‌های متفاوتی را در اکوسیستم دارند. به عنوان مثال گونه‌ی کیستون، گونه‌ای است که برای سلامت و رفاه کل اکوسیستم حیاتی است. از نظر اکولوژیکی برای بسیاری از پارک‌‌های ملی مهم است و فواید زیادی برای طبیعت دارد. سلامت و بقای بسیاری از اکوسیستم‌‌ها با گونه‌های خاصی از گلسنگ مرتبط است.

فواید و مزایای گلسنگ

در گذشته از گلسنگ برای درمان شوره موی سر استفاده می‌کردند. گلسنگ فواید زیادی دارد که می‌توان به درمان التهاب و زخم های پوستی، جوش و آکنه و غیره اشاره کرد. همچنین در تولید محصولات بهداشتی (مثل کرم‌های ضد آفتاب) و کفش های ورزشی (جهت از بین بردن بوی بد) کاربرد دارد. همچنین در شمال ایران نیز از گلسنگ برای نگهداری مواد غذایی استفاده می‌کردند. پودر گیاهی گلسنگ دارویی برای درمان درد های کلیه است.  

به غیر از فایده های درمانی گلسنگ، به علت زیبایی هم در منازل یا محل کار و غیره می‌توان مورد استفاده قرار بگیرد.

اشکال مختلف گلسنگ

گلسنگ به شکل های پوسته ای، برگی و بوته ای در طبیعت وجود دارند. تقریبا در همه جای کره زمین حتی کویر و قطب وجود دارند و بر روی صخره‌ها، تنه‌های درخت و سنگ رشد می‌کنند. گلسنگ ها بیش از 17000  نوع مختلف دارند.عمر گلسنگ کوتاه است. بین زیست شناسان اختلاف نظری وجود دارد مبنی بر این که رابطه بین قارچ و جلبک به صورت انگلی است یا هر دو سود می برند و به اصطلاح همزیستی است. آن‌ها بر این باورند قارچ های تشکیل دهنده گلسنگ به صورت جدا در طبیعت وجود ندارند و بنابراین رابطه بین قارچ و جلبک از نوع انگلی می‌باشد.  تولید مثل در گلسنگ ها غیر جنسی است و بیشتر به صورت قطعه قطعه شدن صورت می‌گیرد. گلسنگ ها بسیار به آلودگی هوا حساس هستند و در برابر آلودگی مقاوم نیستند به این علت می‌توان از آن‌ها برای تشخیص سمی شدن محیط زیست استفاده کرد. گلسنگ با رطوبت رابطه خوبی دارند.

تفاوت گل سنگ با گلسنگ در چیست؟

گُلسَنگ یک موجود تشکیل‌شده از جُلبَک و قارچ است. گلسنگ‌ها معمولاً بر روی تخته‌سنگ‌ها و همچنین دیوارها و تنه درختان به صورت ورقه‌های زرد یا خاکستری مایل به سفید یا مایل به سبز زندگی می‌کنند و نام علمی آن «Lichen» است. اما گل سنگ‌ها گونه‌ای گیاه گلدار از تیره پاخرسیان است که بومی آفریقای جنوبی، ماداگاسکار و جنوب شرق آسیاست. برگهای گل سنگ معمولاً از نقاط رنگی صورتی، سفید یا قرمز پوشیده شده‌است و نام علمی آن «Hypoestes phyllostachya» می‌باشد.

bestmoss-گل سنگ

گیاه موسوم به گل سنگ که به عنوان زیبایی در خانه استفاده می‌شود.

گلسنگ-بست‌ماس

گلسنگ، که از هم زیستی جلبک و قارچ شکل می‌گیرد و زیبایی چندانی ندارد.

2 نظر در “گلسنگ چیست؟ | تعریف، مشخصات، فواید و انواع گلسنگ

  1. سیمین تاجیک اسمعیلی گفت:

    ممنون خلاصه و مفید بود. تصمیم دارم در این زمینه تحقیقاتم رو شروع کنم

    1. bestadmin گفت:

      ممنون از همراهی شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *