دیوار سبز یا گرین وال چیست؟ [انواع دیوار سبز، مزایا، معایب و نگهداری از green wall]
دیوار سبز، گرین وال یا Green wall که به عنوان دیوارهای گیاهی، دیوارهای زنده، نمای سبز یا باغ‌های عمودی هم شناخته میشوند در سال‌های اخیر فراگیر شده‌اند. گنجاندن طبیعت در محیط شهری نه تنها باعث جذابیت آن میشود، بلکه مزایا و اهداف دیگری نیز دنبال میکند. فرقی نمی‌کند در داخل خانه یا خارج از آن، به صورت مستقل یا دیواری، تقریباً به تناسب هر موقعیت و مکانی میشود از دیوار سبز استفاده کرد. اما دیوار سبز دقیقاً چیست؟ چگونه ساخته میشود؟ چه موادی در آن بکار رفته؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها با ما همراه باشید.
فهرست
دیوار سبز یا گرین وال چیست؟ (Green wall)
دیوار سبز، سازه‌های عمودی هستند که انواع مختلفی از گیاهان به آنها متصل شده است. در گذشته، گیاهان اغلب در محیط رشد متشکل از خاک، سنگ یا آب کاشته می‌شدند. امروزه اما این دیوارها به گونه‌ای ساخته میشوند که مجهز به سیستمهای آبیاری داخلی نیز باشد.
دیوارهای سبز با گیاهان بالا رونده متفاوت هستند. در دیوارهای سبز، محیط رشد روی سطح یا ساختار دیوار است. در حالی که گیاهان بالا رونده ریشه در زمین دارند. علاوه بر این، بالا رونده‌ها به زمان طولانی برای رشد نیاز دارند تا کل دیوار را بپوشاند، در حالی که دیوارهای سبز اغلب دوران رشد خود را سپری کرده‌اند.
تاریخچه دیوار سبز
به راستی ایده دیوار سبز کی و کجا مطرح شد؟!
ایده‌ی اولیه دیوارهای سبز برمی‌گردد به زمانی که مردم برای اولین بار شاخه‌های درختان تاک را روی دیوارها آویزان دیدند. علاوه بر این وجود گیاهان رونده همچون گل رز بر روی قلعه‌ها و بناهای قدیمی هم جرقه‌ای به همین منظور بود. پس از آن به تدریج ساخت خانه‌ها همراه با باغ‌های عمودی آغاز شد.
شواهد دیگر نشان میدهد در بابل و مدیترانه، مردم با استفاده از کابل و سیم اقدام به ساخت دیوارهای سبز یا سقف سبز نموده‌اند. با گذشت زمان این سیم‌ها و کابل‌ها، جای خود را به داربست‌ها و گیاهان رونده دادند و این‌گونه شد که طراحی دیوار سبز راه خود را در مسیر طراحی و دکوراسیون داخلی پیدا نمود و امروزه فراوان شاهد به کارگیری این المان در طراحی داخلی هستیم.
دیوار سبز؛ ایده‌ای نو برای طراحی و ساخت
گرین وال یکی از عناصر طبیعی طراحی نوین است. از آنجا که بشر امروزه از طبیعت فاصله گرفته، ایده‌ی دیوار سبز یا باغ عمودی موجب شده تا دیگر هیچ مانعی بر سر آن وجود نداشته باشد. انواع گیاهان و پوشش‌های بکار رفته در این دیوار موجب شده تا این سبک جدید قابلیت استفاده در انواع سبک‌ها و طرح‌های مختلف را در نمای شهری، ساختمان و حتی دکوراسیون داخلی داشته باشد.
لزوم استفاده از دیوار سبز چیست؟
امروزه با گسترده‌تر شدن فضای شهری از یک سو و افزایش میزان جمعیت و به تبع آن افزایش وسیله‌ی نقلیه و کارخانجات بیشتر از گذشته شاهد آلوده شدن محیط زیست هستیم. به همین دلیل اخیرا بیشتر شاهد استفاده از این دیوارها در فضای داخل و خارج منازل هستیم. گیاهان به کار رفته در این دیوارهای سبز، سهم زیادی در پاکسازی هوای محیط دارند. به همین جهت در برخی مناطق و محیط‌های مختلف، استفاده از دیوارهای سبز به موضوع بسیار جدی تبدیل شده است.
دیوار سبز از چه چیزی ساخته شده و چطور کار میکند؟
به طور کلی دیوار سبز ساختاری است که از گیاهان و بستر رشدشان تشکیل شده است. این ساختار به گونه ای است که گیاهان را روی دیوار نگه می‌دارد و از حداقل حجم افقی استفاده میکند. بعضی از انواع دیوارهای سبز تحت عنوان دیوار سبز هوشمند هستند که به صورت خودکار آبیاری میشوند. انواع مختلفی از گیاهان وجود دارد که در طراحی گرین وال میشود از آن استفاده کرد.
اینکه یک دیوار سبز چطور کار میکند تماما بستگی به نوع دیوار سبز دارد.
برخی از انواع دیوارهای سبز لوله‌های پنهان دارند و از آن برای آبیاری سیستم خوداستفاده می‌کنند. این در حالی است که برخی دیگر از انواع دیوار سبز نیاز به آبیاری دستی دارند. در ادامه به همراه معرفی انواع دیوار سبز به توضیح بیشتر هر کدام می‌پردازیم.
خصوصیات و ویژگیهای دیوار سبز طبیعی چیست؟
از مهم‌ترین ویژگیهای دیوار سبز طبیعی میتوان موارد زیر را برشمرد:
- المان بصری جذاب
- دارای اثر بیوفیلیک
- عایق صوتی
- تصفیه‌ی هوای محیط
در ادامه به بررسی بیشتر ویژگی‌ها، مزایا و معایب دیوار سبز می‌پردازیم.
کارکردها و مزایای استفاده از دیوار سبز چیست؟
داشتن دیوارهای سبزی که فضا را زنده میکند مزایای زیادی می‌تواند داشته باشد. اول از همه، نمی‌توان مزایای بصری دیوار زنده را نادیده گرفت. قطعا چشم نوازی می‌تواند تأثیر زیادی در تزئین یک محیط شهری ساخته شده از بتن و آجر بگذارد، بنابراین جایگزین‌هایی برای کشاورزی شهری، باغبانی و دکوراسیون داخلی ارائه می‌کنند. از مهم‌ترین کاربرد دیوار سبز میتوان موارد زیر را برشمرد:
تاثیرات مثبت دیوار سبز روی افراد
کاهش استرس و تضمین سلامت روان
مطالعات نشان داده که استفاده از دیوار سبز در دفاتر کاری و مخیط‌های اداری و … تاثیرات مثبتی روی روحیه و تمرکز افراد دارد. ضمن این که با تصفیه هوا بویژه در محیط‌های پر رفت و آمد و شلوغ امکان شیوع بیماری را به حداقل می‌رساند.
کمک به افزایش ارزش ملک
از دیگر ویژگیهای مثبت دیوار سبز کمک به خرید و فروش راحت‌تر و بهتر املاک مسکونی است. چرا که تاثیر مثبتی در حافظه‌ی بصری خریداران می‌گذارد. افزون بر این در فروشگاه‌‌ها و مراکز تجاری، با ایجاد حس خوب در مشتری جذب آنها را افزایش داده که در نهایت منجر به فروش بیشتر میشود.
تاثیرات مثبت دیوار سبز در بخش درونی
صرفه‌جویی در مصرف انرژی یا عایق حرارتی
از دیگر مزایای این دیوارها کمک به حفظ گرما و سرمای محیط است. در زمستان به عنوان عایق گرمایشی و در تابستان به عنوان عایق سرمایشی عمل میکند. در نتیجه سهم بسزایی در کاهش اتلاف انرژی دارد.
عایق صوتی و جذب سر و صدای محیط
گرینوال توانایی جذب صدا را دارد از این رو به عنوان یک عایق صوتی نقش مهمی را در کنترل آن ایفا میکند. همین امر موجب شده تا از آن در طراحی و دکوراسیون داخلی اماکن شلوغ همچون لابی هتل، مطب و نمایشگا‌ها و … استفاده شود.
زیبایی و چشم‌انداز بصری
یکی از راه‌های تبدیل یک محیط کسل‌کننده به فضایی دلچسب و زیبا، استفاده از دیوار سبز در انواع و طرح‌های گوناگون است.
تصفیه هوای محیط
یکی از مهم‌ترین نقش‌های دیوار سبز، کمک به تصفیه هواست. ضرورت این امر به ویژه در مناطق شهری که شمار آلاینده‌ها زیاد است بیشتر حس میشود. گسترش فضای سبز و استفاده از المان‌های طبیعی ضمن حفظ زیبایی کمک بزرگی در این زمینه میکند.
قابل نصب بر روی انواع پوشش‌ها مانند کاشی، سنگ، دیوارکوب
پارتیشن‌بندی و جداسازی فضاهای داخلی و خارجی اتاق
مقاومت در برابر ضربه و فشار
مقاومت در برابر کشش
تاثیرات مثبت دیوار سبز در بخش بیرونی
کاهش پدیده‌ی گرمای جهانی
با ازدیاد گازهای گلخانه‌ای، روز به روز شاهد گرم‌تر شدن هوای کره زمین هستیم. هر چه تراکم گیاه در محیط بیشتر باشد، مصرف دی اکسید کربن توسط آنها بیشتر شده و این پدیده از غلظت این گاز در هوا کم میکند. این گونه به کاهش گرمای جهانی کمک شایانی می‌نماید.
کمک به ایمنی ساختمان
سازه‌های دیوار سبز با کنترل نوسانات دمایی، در ایمنی ساختمان و حفظ آن سهم بسزایی ایفا می‌کنند. علاوه بر این استفاده از دیوار سبز در نمای بیرونی، باعث کاهش اثرات مخرب عواملی چون باد، باران و نور ماورابنفش میشود.
دارای صرفه‌ی اقتصادی بدون نیاز به مصرف اراضی
دیوار سبز یک ایده‌ی هوشمندانه در کاهش آلودگی‌ها شناخته شد. این امر به خصوص در شهرهای بزرگ بسیار اثربخش بود. هزینه‌ی بالا زمین موجب می‌شد تا استفاده از پوشش گیاهی به صورت افقی صرفه‌ی اقتصادی لازم را نداشته باشد. از این رو گسترش فضای سبز به صورت عمودی گزینهی مقرون به صرفه‌تری بود.
خاصیت دیوار سبز برای شهروندان
دیوارهای سبز طبیعی می‌توانند ما را شادتر و سازگارتر با محیط کنند، چرا که گیاهان این چنینی، نیاز ذاتی ما را به بودن در اطراف طبیعت تا حدی رفع می‌کنند. آوردن عناصر طبیعی به مکان‌هایی که عموماً طبیعت در آن دیده نمی‌شود، خلق و خوی ما را بالا می‌برد و ما را هوشیارتر و شاداب‌تر میکند. این مفهوم به عنوان بیوفیلی نیز شناخته میشود. در همین رابطه:
»»» ساختمان بیوفیلیک یا زیست‌گرا چیست؟ «««
مطالعات همچنین نشان داده اند که طبیعت می‌تواند رفتارهای منفی مانند پرخاشگری و اضطراب را کاهش دهد. علاوه بر این، ارتباط با طبیعت برای کاهش استرس و بهبود خستگی ذهنی یافت شده است. این به دلیل واکنش خودکار بدن ما به دیدن و قرار گرفتن در اطراف عناصر طبیعی است.
همانطور که مسائل مربوط به آلودگی و کیفیت هوا بهتر درک شده و راه حل این معضل شناخته شده است، اثرات گیاهان بر کیفیت هوا نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. اثر تصفیه هوای گیاهان از طریق میکروب‌های ریشه گیاهان حاصل میشود که می‌توانند از مواد شیمیایی به عنوان مواد مغذی استفاده کنند. علاوه بر تاثیرات مستقیم بر سلامت، بهبود کیفیت هوا برای ارتقای هوشیاری و توانایی‌های شناختی افراد ثابت شده است. با این حال، دیوارهای سبز غیرفعال معمولی (یا گیاهان به تنهایی) به اندازه کافی هوا را تصفیه نمی‌کنند تا تفاوت قابل توجهی ایجاد شود. دیوارهای سبز هوشمند و فعال با گردش هوای فعال به این امر دست می‌‌یابند، زیرا دیوار، گیاهان و فناوری پشتیبان همگی برای این منظور طراحی شده اند.
آگاهی از نقشی که اطراف ما در سلامتی و رفاه ما ایفا میکند منجر به انتظارات جدید نسبت به محیط ساخته شده خواهد شد و عنصر کلیدی در بازسازی موفقیت آمیز مکان‌هایی است که ما در آن زیست می‌کنیم.
معایب دیوار سبز و مشکلات استفاده از آن چیست؟
در کنار همه‌ی ویژگیهای مثبتی که برای که دیوار سبز برشمردیم، معایبی هم برای آن وجود دارد که اگر چه در قبال مزایای آن قابل اغماض است اما به هر حال در گذر زمان بروز میکند و آگاهی از آن خالی از لطف نیست. مسائل و چالش‌هایی که بر سر استفاده از دیوار سبز وجود دارد عبارت است از:
- نیاز به زهکشی برای گیاهان
- سنگینی روی دیوار و احتمال نشست آن بدون توجه به نکات لازم نصب
- نگهداری به مراتب سخت‌تر از دیوار خزهای و نیاز به هرس و رسیدگی
- جذب حشرات به محیط خانه
- امکان نفوذ ریشه به بافت دیوار
- امکان ایجاد آلرژی در افراد
معرفی انواع دیوار سبز
در ادامه‌ی این مطلب قصد داریم به بررسی انواع گرین وال و مقایسه‌ی تفاوت آنها در ظاهر، پوشش گیاهی و نحوه‌ی اجرا بپردازیم.
انواع دیوار سبز بر اساس نوع اتصال
دیوار سبز مستقیم
این نوع دیوار سبز مستقیم روی دیوار قرار دارد و گیاهان روی آن رشد می‌کنند. مانند گیاهان رونده
دیوار سبز غیر مستقیم
این نوع دیوار سبز با استفاده از یک سازه نگهدارنده به دیوار متصل میشود. که شامل دیوار سبز مدولار، کابلی، شبکه‌ای، نمد پلیمری و هیدروپونیک و مواردی از این دست می‌باشد.
انواع گرین وال بر اساس محل اجرا
بین استفاده از دیوار سبز در فضاهای داخلی و خارجی، اندازه‌ها و مدل‌ها و موارد بسیار دیگر، تفاوت زیادی وجود است. علاوه بر این، طراحی و تولید انواع دیوارهای سبز به طور مداوم در حال توسعه است و گزینه‌های بیشتری را برای اهداف مختلف ارائه میدهد.
حال سوالی که پیش می‌آید این است که می‌خواهید این دیوار های سبز را کجا استفاده کنید! در داخل یا خارج از منزل؟ همان طور که می‌دانید دیوارهای سبز در فضای باز و داخلی برای مصارف مختلف و در محیط های مختلف استفاده میشود. بسته به مناسب ترین راه حل برای هر فضا، می توان آنها را از طیف وسیعی از مواد و گیاهان ساخت.
دیوار سبز داخلی
دیوار سبز داخلی عموما در فضای داخلی اتاق، مطب، نمایشگاه، هتل و … استفاده میشود. اجرای این دیوارها در فضای داخلی به سبب محدودیت‌های فضا و اندازه کمی مشکل‌تر از اجرا در فضای سبز بیرونی است. از طرفی این محدودیت اندازه موجب میشود نگهداری از این دیوارهای سبز داخلی به مراتب راحت‌تر باشد. یکی از این دیوارهای سبز داخلی دیوار سبز هوشمند است که تنها در فضاهای داخلی از آن استفاده میشود. نوع پوشش گیاهی بکار رفته در این دیوارها متفاوت است. گیاهانی که مقاومت کمتری در در برابر رطوبت و دما دارند (مانند گیاهان گرمسیری) برای این منظور مناسب‌تر هستند.
دیوار سبز خارجی
دیوارهای سبز بیرونی بیشتر به عنوان نما کاربرد دارند. هرچند با اجرای درست و اصولی میتوان از آن برای بهره‌برداری بیشتری نمود. محدودیت این نوع دیوارهای سبز بیرونی در تاب‌آوری آنها در شرایط مختلف آب و هوایی است. انتخاب پوشش گیاهی مناسب که با شرایط پیرامون خود سازگار باشند مسئله‌ی مهمی است در غیر این صورت گیاهان آسیب دیده و زیبایی خود را از دست می‌دهند.
انواع دیوار سبز بر اساس سیستم اجرا
وجه تمایز این دیوارها در ساختار نگهدارنده‌ای است که با آن به دیوار متصل میشود.
دیوار سبز مدولار
انواعی از دیوارهای سبز هستند که روی داربست‌های فلزی سبک که عموما از جنس استیل گالوانیزه‌اند بنا میشوند. جنس فلز به کار برده شده در این مدل دیوار سبز به اندازه‌ای محکم است که بشود آن را مانند پلی بین قسمتهای مختلف ساختمان استفاده کرد.
دیوار سبز کابلی
نوع دیگری از دیوارهای سبز هستند که برای پرورش و نگهداری گیاهان رونده و پر شاخ و برگ استفاده میشود. دیوارهای سبز کابلی شبکههایی هستند که توپی‌هایی از جنس فولاد ضد زنگ دارند.
دیوار سبز شبکه‌ای
سیستمهای شبکه‌ای در واقع ساختارهای توری مانندی هستند که نسبت به دیوار سبز کابلی، از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردارند. از این رو میتوان آنها را در طرح‌های متنوع‌تری بکار برد. گیاهانی که رشد آهسته‌تری دارند غالبا برای قرارگیری روی این دیوارها مناسب‌ترند. این گیاهان بالارونده عموما روی شبکههایی از جنس فولاد قرار می‌گیرند.
دیوار نمد پلیمری
ساختاری است که در آن یک پارچه نمدی پلیمری با زهکشی درست و اصولی روی یک سطح عمودی قرار می‌گیرد و گیاهان زنده در آن کاشته میشوند. گیاه در غلاف‌‌های گلدانی شکل این ساختار و روبه بالا کاشته میشود. در بین همه‌ی سیستمهای دیوار سبز، این سیستم جدیدتر از سیستمهای قبلی است. از جمله مزایای این سیستم نسبت به سایر دیوارهای سبز میتوان به ساختار سبک، تغییر و تعویض آسان گیاه، امکان تهویه مطلوب برای گیاه، سیستم زهکشی قوی و تنوع بیشتر در گیاهان به دلیل آزادی بیشتر در انتخاب گیاهان مختلف اشاره کرد.
دیوار سبز هیدروپونیک
در این سیستم، دیوار سبز عموما بر پایه‌ی آب بنا میشود و خاکی وجود ندارد. به عبارت دیگر آب باید تمام مواد مغذی این دیوار زنده را تامین کند. دیوارهای سبز هیدروپونیک به امکاناتی مجهزند که به طور هوشمند به گیاهان تزریق می‌کنند.
ماس وال یا دیوار سبز تثبیت شده
ماس وال نوعی دیوار سبز است که در آن از طیف گوناگونی از محصولات تثبیت شده استفاده میشود.
خزه‌‌های تثبیت شده و گیاهان تثبیت شده محصولات طبیعی بدون نیاز به نگهداری، برای ساخت دیوار خزهای یا ماس وال هستند. ماس وال (دیوار خزهای) نوعی دیوار سبز با متریال طبیعی در طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون است که نصب آن نیاز به هیچگونه زیرسازی هم ندارد. خوبی این نوع دیوار سبز این است که فرآیند اجرای آن زمان‌بر نیست. بدون نیاز به هیچگونه رسیدگی و آبیاری سالها به شادابی و سبزی روز اول، باقی می ماند.
بست ماس به عنوان اولین مرجع تخصصی آنلاین و تامین‌کننده انواع خزه و گیاهان تثبیت شده برای ساخت ماس وال به عنوان یک برند موفق در این عرصه شناخته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ماس وال یا دیوار سبز خزه ای به لینک زیر مراجعه کنید.
انواع دیوار سبز بر اساس پوشش
دیوار سبز با پوشش نرم
این نوع دیوارهای سبز دارای سیستم‌‌هایی مانند قفسه یا کیسه برای نگهداری گیاه هستند. تعویض خاک برای این سیستم‌ها چنانچه در مکانهای بیرونی قرار داشته باشند، حداقل سالی یکبار و اگر در مکانهای داخلی و سرپوشیده قرار داشته باشند، تقریبا دو بار در سال است. مناطق دارای ترافیک بالا و مکانهای شلوغ، مناطقی که در معرض باران یا باد شدید قرار دارند و مناطق دارای ارتفاع حدودا ۲/۵ متری، مکانهای مناسبی برای نگهداری این دیوارهای سبز نیستند.
دیوار سبز با پوشش حصیری
برخی از سیستمهای دیوار سبز از الیاف یا حصیر ساخته شده‌اند. پوشش حصیری نسبتا نازک و در چندین لایه ساخته میشوند. این سیستم‌ها بیشتر در قسمتهای داخلی ساختمان استفاده میشوند و بهترین سیستم برای نگهداری گیاهان با رشد و رویش کم به حساب می‌آیند. این نوع دیوارهای سبز اغلب به آبیاری مداوم نیاز دارند.
دیوار سبز با پوشش سازه‌ای
این نوع پوشش را میتوان در اندازه‌ها، شکل‌‌ها و ضخامت‌‌های مختلف ساخت. مزیت استفاده از این پوشش این است که ماندگاری و دوام بالایی دارند و نگهداری و جابجایی آنها قابل کنترل‌تر است. اگرچه هزینه نصب بالایی دارند اما هزینه نگهداری آنها به مراتب کمتر است.
انواع دیوار سبز بر اساس سیستم آبیاری
سیستم آبیاری موضوع پایه‌ای و البته مهم در طراحی و اجرای دیوار سبز است که در دوام و ماندگاری آن نقش مهمی دارد.
انواع سیستم آبیاری را میتوان به آبیاری سنتی و آبیاری هوشمند یا اتوماتیک تقسیم نمود.
سیستم آبیاری سنتی
اولین روشی که برای آبیاری از آن استفاده می‌شد، آبیاری به روش سنتی بود. ایراد این سبک آبیاری این بود که بیش از مقدار واقعی مورد نیاز برای گیاه، آب مصرف می‌شد که هم موجب هدر رفت آب می‌شد و هم زمینه‌ی ایجاد مشکلاتی همچون قارچی شدن گیاه را فراهم می‌کرد. همین موضوع باعث شد تا خیلی سریع این سیستمهای آبیاری هوشمند جایگزین این روش شوند.
سیستم آبیاری هوشمند
این سیستم به نحوی طراحی شده که میتوان آن را در هر نقطه‌ای از دیوار سبز قرار دارد. استفاده از این سیستم آبیاری، نیاز به مراقبت هر روزه از دیوار سبز را تا حد نسبتا زیادی تقلیل میدهد.. اجزای این سیستم شامل یک مخزن، پمپ آب و یک تایمر است. وقتی مخزن پر میشود با تنظیم تایمر، گرین وال از طریق پمپ آبیاری میشود.
نکته: تایمر و کنترلر این سیستم آبیاری، برای تنظیم مقدار مناسب آب برای آبیاری، طول مناسب آبیاری، رژیم‌های فصلی متناسب با هر فصل بکار می‌رود.
دیوار سبز هوشمند چیست؟
دیوارهای سبز هوشمند و فعال اغلب شبیه به دیوارهای سبز معمولی به نظر می‌رسند، اما به دلیل استفاده از هوش مصنوعی و فناوری، اهداف بیشتری دارند. ویژگیهای یک دیوار زنده هوشمند را میتوان خودکار و نظارت کرد و جلوه‌ها را افزایش داد.
علاوه بر مزایای بصری و بیوفیلیک همه دیوارهای سبز، دیوارهای سبز هوشمند و فعال می‌توانند به لطف ترکیبی از گردش هوای پیشرفته، محیط رشد تخصصی و فناوری، تصفیه و رطوبت طبیعی هوا را داشته باشند.
دیوارهای سبز هوشمند و فعال فقط در داخل خانه مورد استفاده قرار می گیرند زیرا راندمان تصفیه هوا آنقدر قوی نیست که بتواند بر فضاهای بیرونی تأثیر بگذارد. علاوه بر این، گیاهان استفاده شده در این دیوارهای سبز، مناطق گرمسیری هستند و در بیشتر شرایط دنیای بیرون وقتی از زیستگاه طبیعی خود حذف شوند، زنده نمی‌مانند.
اصلا گیاهان دیوار سبز در چه چیزی رشد می‌کنند؟
گیاهان دیوارهای زنده برای ریشه زدن به محیط رشد نیاز دارند. سپس محیط رشد معمولاً روی یک ساختار (مانند کیسه‌ها، گلدان‌ها یا جعبه‌ها) قرار می‌گیرد که با هم یک سیستم را تشکیل می‌دهند. این ترکیب ها انواع مختلفی دارند و به طور کلی به چهار دسته تقسیم میشوند: سیستمهای رسانه‌ای شل، حصیر، ورقه‌ای و ساختاری.
در حالی که سیستمهای محیط رشد شل خاک را در یک قفسه یا کیسه بسته‌بندی می‌کنند (که سپس روی دیوار قرار می‌گیرند)، محیط‌های حصیری همانطور که از نام آن پیداست، سیستمهای حصیری هستند که معمولاً از الیاف نازک نازک یا نمد ساخته میشوند. گیاهان مستقیماً روی حصیر ریشه می‌کنند و نیازی به محیط‌های شل (مانند خاک) ندارند.آب رسان‌ها ورقی شبیه به سیستمهای حصیر هستند، اما از ورقه‌های پلی یورتان معدنی طرح دار تشکیل شده‌اند که مقاومت بیشتری نسبت به الیاف یا نمد دارند. آب‌رسان‌ها ساختاری با تشکیل یک بلوک که می‌تواند در اشکال و اندازه‌های مختلف ساخته شود، سیستمهای شل و مات را ترکیب میکند. به عنوان مثال: سبزی را میتوان در محیط های شل کاشت، در گلدان قرار داد و روی ساختار دیواری با آبیاری داخلی قرار داد.
در سیستمهای رسانه‌ای شل، خاک، سنگ هیدرولیکی، سنگ آتشفشانی و هیدروپونیک روش‌های رایج رشد گیاهان هستند. انتخاب محیط های رشد شل در پنج سال گذشته به شدت رشد کرده است. محیط های رشد سست نیاز به حمایت ساختاری دارند: خاک، سنگ و آب معمولاً در کیسه‌های نمدی یا گلدان‌های پلاستیکی قرار می‌گیرند. تشک‌ها به گیاهان اجازه می‌دهند که مستقیماً در آنها رشد کنند.
محیط رشد مورد استفاده در دیوارهای سبز معمولی معمولاً پشم سنگ یا خاک است. این‌ها سنتی‌ترین مواد مورد استفاده در صنایع گیاهی هستند، زیرا هیدروپونیک به دلیل متغیرهای زیادی که به کیفیت آب مرتبط است، چالش برانگیز در نظر گرفته میشود. اکثر تولید کنندگان دیوار سبز از رسانه‌های رشد استاندارد موجود در بازار استفاده می‌کنند.
محیط رشد در دیوارهای سبز فعال با دیوارهای معمولی متفاوت است. آنها برای دستیابی به جریان هوای کافی و همچنین جوامع میکروبی و سیستمهای آبی پایدار و با عملکرد مناسب به مواد بهینه نیاز دارند. محیط رشد، سیستم ها و ساختارهای حمایت کننده و همچنین گیاهان باید به طور هماهنگ کار کنند. این بدان معنی است که انتخاب رسانه را نمی توان در خلاء و جدا از عوامل دیگر انجام داد.
انواع گیاهان مناسب برای دیوار سبز
میتوان از انواع مختلفی از پوشش گیاهی در گرین وال استفاده کرد. البته متریال دیوارسبز بسته به نوع و هدف از نصب با محدودیت‌هایی روبروست. گیاهانی که عموماً برای دیوارهای داخلی استفاده میشوند مجبور نیستند تغییرات دمایی عمده را تحمل کنند، اگرچه رطوبت همچنان متفاوت است و در صورت عدم توجه ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. با این حال، برخی از تولیدکنندگان به استفاده از گیاهان پلاستیکی تصفیه شده شیمیایی متوسل میشوند، که مزایای دیگری (مانند تصفیه هوا) را برای نگهداری آسان‌تر فدا می‌کنند.
یا حتی در مواردی از دیوارهای سبز خزهای تثبیت شده هم استفاده می‌کنند که نه تنها ویژگی‌هایی مثل عدم نیاز به نگهداری، عدم نیاز به آبیاری، عدم نیاز به نور، نیاز نداشتن به خاک و کود (این ویژگی دیوارهای خزهای باعث جذب نشدن و دور ماندن حشرات میشود)، کاهش دهنده آلودگی صوتی تا ۳۵ ٪ درصد، تصفیه کننده هوا، باعث ایجاد آرامش در افراد، قابل نصب روی هر سطحی مطابق باب میل طراح داخلی مربوطه (سقف، دیوار و …) دارد بلکه جذابیت بیشتری نیز دارد.
برای دیوارهای سبز فعال، فرآیند انتخاب گونه های گیاهی مناسب حتی سخت تر از دیوارهای سبز غیرفعال است. این به دلیل گردش هوای دیوار سبز فعال است که می تواند برای گیاهان بسیار آزاردهنده باشد. بنابراین، گیاهان باید آزمایش شوند تا از زنده ماندن آنها در شرایط دیوار سبز اطمینان حاصل شود.
اما به طور کلی گیاهانی که می‌توانند برای این منظور مورد استفاده قرار بگیرند، عبارتند از:
گیاهان مناسب دیوار سبز بیرونی
گیاه چمن یال اسبی
چمن یال اسبی گیاهی همیشه سبز است که به حالت بوته‌ای رشد میکند و عموما به رنگ سبز تیره است. گل‌های این گیاه در بهار و تابستان شکوفا میشود.
گیاه شمعدانی پیچ
گیاه دائمی و همیشه سبز و مقاوم به سرماست. از این رو مناسب برای دیوار سبز در فضای خارجی است.
گیاه پاپیتال مینیاتوری
گیاهی با رشد سریع بوده که در مقابل نور و سایه بسیار مقاوم است. در زمستان برگ‌های این گیاه، سبز روشن و براق است و در تابستان به رنگ سبز برنزی است.
گیاهان مناسب فضای سبز داخلی
سرخس برگ شمشیری
از انواع گیاهان محیط مرطوب است. به همین دلیل مناسب محیط مرطوب است. نگهدار از این گیاه نسبتا آسان است و ساختار آن به گونه‌ای است که جلوه‌ای سه بعدی به دیوار سبز میدهد.
پتوس
پتوس گیاه محبوبی است که در ساختار دیوار سبز بسیار کاربرد دارد. علت محبوبیت این گیاه، وجود رنگ‌های متفاوت از آن است. نگهداری از این گیاه بسیار آسان است.
پتوس در رنگ‌های سفید، زرد، کرم، ابلق وجود دارد.
گیاه پپرومیا
گیاهی با برگ‌های گرد و خطوط سفید و سبز و دمبرگ‌های قرمز رنگ است که نگهدار از آن هم نسبتا ساده است.
گیاه کریپتانتوس
گیاهی بسیار مقاوم است که دارای برگ‌های رنگی و براق می‌باشد. در دکوراسیون و کاشت گروهی با گیاهان دیگر حالت جذاب و گیرایی به نمای دیوار سبز میدهد.
برای انتخاب گیاهان چه نکاتی را باید مد نظر داشته باشیم؟
گیاهانی که برای گرن وال انتخاب میشوند علاوه بر زیبایی باید با شرایط محیطی که قرار است در آن نصب شوند، سازگاری بالایی داشته باشند. موارد زیر از جمله نکاتی است که باید در انتخاب گیاه مد نظر داشت.
- تناسب با اقلیم منطقه مورد نظر
- میزان نور و روشنایی
- تهویه هوا
- نیاز به حداقل آبیاری
- حداقل میزان رویش و نیاز به هرس
- حرارت مورد نیاز
- شدت و وزش باد
- بستر رشد و نوع خاک
از جمله مواردی است که باید برای انتخاب گیاهان مد نظر داشت.
دیوارهای سبز زنده کجا استفاده میشوند؟
دیوارهای سبز زنده بر خلاف دیوارهای خزه ای علاوه بر محیط‌های داخلی قابلیت نصب در محیط‌های خارجی را دارند. ابن دیوارها را میتوان روی دیوارهای در حال بازسازی، انواع پروژه‌های باغی، در دفاتر کاری، هتل و مطب‌های پزشکی و کلینیک‌‌های زیبایی و … استفاده کرد.
تجهیزات ساخت یک دیوار سبز چیست؟
تجهیزاتی که برای ساخت دیوارسبز استفاده میشود، پیچیده نبوده و بستگی زیادی به نوع پنل انتخابی و روش اجرای آن دارد.
از جمله تجهیزات ضروری برای ساخت یک دیوار سبز عبارت است از:
- گلدان‌های دیوار سبز
- پنل‌های دیواری
- گیاهان طبیعی
- خاک و بستر مخصوص رشد گیاه
- ابزار و تجهیزات لازم جهت اتصال پنل به دیوار
- لوله‌های آبیاری گیاهان
- کنترلر و تایمر برای تنظیم آبیاری
- ناودان برای انتهای لوله
- شاسی و استند برای نصب دیوار سبز
- لامپ‌هایی با طول موج‌های مخصوص رشد گیاه
- سیستم آبیاری
دیوار سبز چگونه ساخته میشود؟ | مراحل ساخت دیوار سبز
- برای ساخت دیوار سبز مهم‌ترین چیز این است که مطمئن شوید دیواری که قرار است روی آن نصب را انجام دهید کاملا صاف باشد.
- در مرحله‌ی بعد باید نوع سیستم انتخاب شود. گیاهان هر سیستم اجرایی با کاملا با شرایط آب و هوایی و اقلیمی منطقه مطابقت داشته باشند.
- بستر مورد نیاز برای قرار دادن گیاه را آماده کنید. برای این منظور یک پالت چوبی برداشته، روی آن را با پلاستیک پوشش دهید و دور تا دور آن را منگنه کنید.
- سرتاسر پالت چوبی با پلاستیک پوشیده شود تا بتواند آب و گیاه را بر روی خود نگه دارد.
- گیاهان مناسب را به این منظور انتخاب نموده و در محیط تعبیه شده بکارید.
مدل کلی ساخت دیوار سبز به این صورت است. اما بسته به روش اجرایی و سیستم آبیاری پیچیدگی‌هایی اساسی در آن وجود خواهد داشت.
روش‌های ساخت دیوار سبز
استفاده از گلدان
شما می‌توانید چند گلدان را به صورت عمودی به دیوار بچسبانید. به درسن کردن یک شلف شما می‌توانید یک دیوار سبز داشته باشید که چند گلدان بر روی ان قرار دارد.
استفاده از پنل
با ساخت یک پنل چوبی یا فلزی برای دیوار سبزتان و چسباندن فوم‌های مخصوص بر روی آن شما می‌توانید به راحتی گیاهانی مثل سرخس‌ها یا بال‌ماس‌ها و ... را به آن بچسبانید.
قیمت دیوار سبز و عوامل موثر بر آن
قیمت دیوار سبز طبیعی یا هزینه‌ی اجرای اجرای آن به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارت است از:
- متراژ محل مورد نظر
- نوع دیوار سبز (داخلی یا خارجی، کابلی یا هیدروپونیک یا نمدی و …)
- پیچیدگی طرح مورد نظر
- نوع گیاه و پوشش گیاهی بکار رفته
- نوع خاک و بستر کشت
- سیستم آبرسانی
- زمان‌بندی اجرای پروژه
- نوع سازه
نگهداری و مراقبت از دیوار سبز
نصب دیوار سبز تازه شروع ماجراست. ماندگاری و دوام دیوار سبز نیاز به نگهداری و مراقبت منظم دارد. مانند همه‌ی گیاهان زنده فضای سبز، گیاهان دیوار سبز هم نیاز به جایگزینی دوره‌ای دارد تا از دست دادن گیاه جبران شود. بازدید روزانه برای آبیاری و تغذیه گیاه، هرس علف‌های خشک، وجین کردن و جایگزین آن با گیاهان جدید از جمله مواردی است که باید در نگهداری و مراقبت از دیوار سبز به آن توجه نمود.
نکته‌ی مهم دیگر در نگهداری از دیوار سبز، میزان آبیاری گیاهان است. بعضی از گیاهان نیاز به آبیاری روزانه و برخی دیگر نیاز به آبیاری هفتگی دارند.
آب برای بقای گیاهان حیاتی است. به همین دلیل این دیوارها دارای سیستمهای آبیاری یکپارچه‌ای هستند تا مراقبت از گیاه آسان‌تر باشد. مواد غذایی مورد نیاز گیاه هم معمولا از طریق همین آبیاری تامین میشود.
سیستمهای آبیاری در دیوارهای سبز دو نوع‌اند:
سیستم آبیاری چرخشی
سیستم آبیاری چرخشی آب را از یک مخزن داخلی پمپاژ میکند، آب درون سیستم به گردش در می‌آید و در سراسر آن توزیع میشود. (مخزن آب را میتوان به صورت دستی پر کرد یا آن را به منبع آب ساختمان متصل کرد). در سیستمهای چرخشی آب اضافه برای استفاده مجدد جمع آوری میشود.
سیستم آبیاری مستقیم
در سیستم آبیاری مستقیم آب از یک منبع خارجی دریافت میشود و اضافات آب به زهکشی فاضلاب فرستاده میشود.
از چالش‌های اساسی در نگهداری و مراقبت از دیوار سبز
۱) مراقبت از دیوار سبز در ارتفاعات است.
۲) برداشتن گیاهان ضعیف و قابل هرس از بسترهای غیرخاکی است که به نسبت سخت‌تر از بسترهای شل و خاکی است. چرا که ممکن است موجب از بین رفتن تعداد بیشتری از گیاهان شود.
عوامل موثر بر طول عمر دیوار سبز
از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر طول عمر دیوار سبز میتوان به مواردی از قبیل:
- میزان رسیدگی و مراقبت از دیوار سبز
- نوع گیاهان بکار رفته در دیوار سبز و تناسب آن با اقلیم منطقه
- نحوه احداث و نصب دیوار سبز
- شرایط آب و هوایی منطقه
نکات طلایی در انتخاب دیوار سبز مناسب
- مکان مناسب نصب دیوار سبز: دیوارهای قدیمی، دیوارهای کور و جانبی، دیوارهای پارکینگ، دیوارهای امکان عمومی
- جلوه‌‌های ویژه در طراحی دیوار سبز (نورپردازی و …)
- نوع و سیستم اجرایی دیوار سبز
- اندازه و طراحی دیوار سبز
- گیاهان مناسب برای دیوار سبز
همه‌ی این‌ها مواردی است که باید برای انتخاب دیوار سبز مناسب تحقیقات لازم را در خصوص آن به عمل آورید.
ساخت دیوار سبز در خانه
پرسش‌های متداول پیرامون دیوار سبز یا گرین وال
اگر نصاب شما فردی حرفهای باشد، جوری نصب میکند که نه تنها باعث رطوبت نشود، بلکه باعث عایق شدن ساختمان نیز شود.
بله یکی از ویژگیهای دیوار سبز عایق صدا بودن است.
دیوار خزهای پدیدهای جدیدتر و بهصرفهتر و ماندگارتر از دیوار سبز زنده است پس دیوار خزهای بهتر است.
بعضی از سیستمهای دیوار سبز به طور خاص طوری طراحی میشوند که برای رشد گیاهان و سبزیجات مناسب باشد. اما گزینهی پیشنهادی نیست. چرا که با رشد گیاهان و سپس برداشت آنها، دیوار خالی میماند و زیبایی خود را از دست میدهد.
در دیوارها و ساختمانهای در حال بازسازی، در خانه، مطب، لابی هتل و دفاتر کاری میتوان از دیوار سبز استفاده کرد.
دیوارهای سبز به قدری انعطاف‌پذیرند که قابل اجرا در تمام محیط‌ها چه بیرونی و چه درونی می‌باشد.
نگهداری و مراقبت از دیوار سبز بسته به سیستم اجرا و آبیاری آن با دشواری‌هایی ممکن است همرا باشد.
بیشتر دیوارهای سبز با سیستم آبیاری اتوماتیک یا هوشمند که مقدار و زمان استفاده از آب را تنظیم میکند، آبیاری میشوند.
دیوارهای سبز حداقل به مدت ۵ تا ۱۰ سال طول عمر دارند. اما به طور قطع نمی‌توان گفت که دیوارهای سبز چند سال دوام خواهند داشت.
خیر، ماندگاری و طول عمر دیوارهای سبز به گیاهان و پوشش گیاهی به کار رفته در آن بستگی زیادی دارد و این‌گونه نیست که همه‌ی گیاهان در هر شرایط آب و هوایی زنده بمانند.
بله، یکی از اثرات مثبت دیوار سبز این است که به عنوان عایق حرارتی عمل میکند و صرفه‌جویی زیادی در مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های ناشی از آن را در پی دارد.
بله، دیوارهای سبز از خیلی جهات برای ساختمان‌ها مفید هستند از جمله‌ی آنها میتوان به تعدیل دما، محفوظ ماندن از اشعه‌ی فرابنفش، حفاظت از ساختمان، دادن نمای جذاب و زیبا به ساختمان و … اشاره کرد.
بله، برای ساخت دیوار سبز در فضای داخلی باید از گیاهانی که برای محیط داخلی مناسبند استفاده کرد.
وجود حشرات در دیوارهای سبز، امری اجتناب ناپذیر است که البته با اسپری کردن آفت‌کش‌ها در طول مراقبت و نگهداری، از بین می‌روند.
اگر فرآیند مراقبت و نگهداری از دیوارهای سبز به درستی انجام گیرد، سالم می‌مانند و هیچ بوی نامطبوعی از آن ساطع نمی‌شود. بلکه برعکس موجب تصفیه هوا شده و گازهای سمی را بی اثر میکند.
گیاهان بالاخص اگر در محیط‌های گرم قرار گیرند، نمی‌توانند کم‌آبی را تحمل کنند و برای ادامه حیات به آب نیاز دارند. در غیر این صورت در اثر خشکی بیش از حد از بین می‌روند.
